86 năm đã đi qua với bao “vật đổi sao dời”, song có một câu chuyện vẫn được những người đi trước kể lại cho lớp con cháu. Đó, là những ngày tối tăm trong đêm đen nô lệ của dân tộc. Nhà ngục Kon Tum được xây dựng từ những năm 1915-1917 để giam giữ các thường phạm. Tuy vậy, đến năm 1930, nơi này được chính quyền thực dân dùng để đày ải các chiến sĩ Cộng sản miền Trung. Dã tâm uy hiếp, đàn áp những người yêu nước và dập tắt ngọn lửa Cách mạng mà Đảng Cộng sản vừa nhen nhóm mà bọn thực dân đế quốc ra sức thực hiện trong chiến lược “chia để trị” không ngờ đã vấp phải ý chí sắt đá của những người Cộng sản kiên cường. Ngay trong cảnh “biệt giam” hà khắc và cô quạnh, người tù chính trị Ngô Đức Đệ - Quê ở Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, đảng viên Đông dương Cộng sản liên đoàn đã giác ngộ, cảm hóa chính viên đội xếp được phân công canh giữ mình là Huỳnh Đăng Thơ. “Đội” Thơ quê ở An Thái, An Nhơn, Bình Định lên Kon Tum lập nghiệp. Ngày 25 tháng 9 năm 1930, ngay tại phòng biệt giam của mình, đồng chí Ngô Đức Đệ đã triệu tập một cuộc họp bí mật, tuyên bố thành lập chi bộ Đảng đầu tiên ở Kon Tum, lấy tên là “Chi bộ binh”. Chi bộ gồm 4 đảng viên, do đồng chí Ngô Đức Đệ làm Bí thư. 3 đảng viên gồm đội Thơ, cai Liễu, cai Cừ là linh hồn đoàn kết, tập hợp anh em tù chính trị đấu tranh chống lại chế độ tù khổ sai; nhen nhóm ngọn lửa cách mạng trong quần chúng nhân dân địa phương. Tuy chỉ tồn tại trong chưa đầy 1 năm, song sự ra đời và hoạt động của chi bộ binh Kon Tum mang ý nghĩa lịch sử to lớn trong lịch sử đấu tranh Cách mạng ở vùng cực bắc Tây Nguyên.
Nhìn lại lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum, tuy có một giai đoạn từ sau khi chi bộ đầu tiên tan rã vào giữa năm 1931 đến lúc Cách mạng tháng 8 thành công không có sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng; song, trải qua thực tiễn hơn 80 năm chiến đấu và xây dựng từ ngày chi bộ đầu tiên ra đời, Đảng bộ tỉnh Kon Tum đã khẳng định vai trò là hạt nhân chính trị lãnh đạo giành thắng lợi mọi phong trào hành động cách mạng thiết thực. Trong suốt những năm tháng tiến hành 2 cuộc kháng chiến đầy gian khổ, hy sinh của dân tộc, Đảng bộ tỉnh đã tỏ rõ bản lĩnh kiên cường, nêu cao ngọn cờ tập hợp khối đoàn kết toàn dân, lãnh đạo quân và dân trong tỉnh làm nên những chiến công vang dội như chiến thắng Măng Đen- Măng Buk- Kon Brai năm 1954, đồng khởi nổi dậy ở Ta Bót năm 1960, chiến thắng Đăk Tô- Tân Cảnh năm 1972… và chiến thắng 16 tháng 3 năm 1975 lịch sử, góp phần vào đại thắng mùa Xuân năm 1975 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
86 năm sau ngày chi bộ Đảng đầu tiên ra đời, bao thế hệ đã được sinh ra và lớn lên, cùng góp sức chung tay dựng xây mảnh đất của ngục Kon Tum lịch sử. Làng Kon Ktu của người Ba Na bên dòng sông Đăk Bla mấy đời khó nghèo, từ sau khi tỉnh Kon Tum được thành lập lại đang từng ngày khởi sắc với hình hài của cuộc sống mới. Ở làng, năm 2005, chi bộ Đảng đã được thành lập với 3 đảng viên, đều là những quần chúng ưu tú của địa phương. Bước vào nhiệm kỳ công tác giai đoạn 2015-20120 của Đảng bộ thành phố Kon Tum, chi bộ tập trung lãnh đạo bà con phát triển kinh tế, giảm nghèo và nhất là tập trung xây dựng, phát triển khu dân cư thành điểm du lịch sinh thái mang đậm bản sắc văn hóa của người Ba Na tại chỗ.
Trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, bài học kiên trung vượt qua khó khăn, thách thức, biết tạo ra cơ hội và nắm lấy thời cơ để có bước phát triển mà sự ra đời của chi bộ đầu tiên để lại luôn phát huy giá trị quý báu trong công cuộc kiến thiết quê hương hôm nay.
Sau 25 năm thành lập lại, Đảng bộ tỉnh Kon Tum đã phát triển gần 24 ngàn đảng viên, sinh hoạt tại 15 huyện, thành ủy và Đảng ủy trực thuộc. Theo đánh giá của Đảng bộ tỉnh tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV (tháng 10/2015), thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XIV, mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát và hỗ trợ kịp thời của Trung ương và sự nỗ lực, cố gắng vượt bậc của các cấp ủy đảng, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tỉnh Kon Tum đã đạt được những thành quả quan trọng. Tiềm năng, thế mạnh của tỉnh được khai thác và phát huy có hiệu quả. Kinh tế tiếp tục tăng trưởng. Các ngành kinh tế mũi nhọn và sản phẩm chủ lực bước đầu được hình thành. Kết cấu hạ tầng đô thị, nông thôn được đầu tư nâng cấp. Văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ. Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân Dân trong tỉnh nói chung và dân tộc thiểu số nói riêng tiếp tục được cải thiện; chính trị ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ tiếp tục được nâng lên. Hoạt động của hệ thống chính trị ngày càng hiệu lực, hiệu quả. Giai đoạn năm 2010-2015, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm của tỉnh đạt gần 14%; thu nhập bình quân đầu người đạt 1.555 USD, vượt 15% chỉ tiêu; thu ngân sách Nhà nước tại địa bàn năm 2015 đạt 2.134 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu đề ra. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân mỗi năm giảm hơn 4 %.
Trải qua 86 năm xây dựng và trưởng thành với biết bao khó khăn, thách thức đã bền bỉ vượt qua, Đảng bộ tỉnh Kon Tum hôm nay đang bước vào một chặng đường công tác mới bằng ý chí và niềm tin được gắn kết từ những thành tựu đáng tự hào và mọi kinh nghiệm thực tiễn quý báu của quá khứ. Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh ra sức nỗ lực, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV với trọng tâm “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, phát huy sức mạnh đoàn kết các dân tộc, khai thác và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực; xây dựng tỉnh Kon Tum ổn định, phát triển bền vững”./.
Bài, ảnh: Nghĩa Hà
