Vườn cà chua Cherry trĩu quả của Công ty TNHH Nông nghiệp xanh Măng Đen

Có thể thấy, trồng trọt là lĩnh vực gặt hái được nhiều thành công nhất với diện tích các loại cây trồng sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao ngày càng tăng về quy mô và sản lượng. Đến nay, tổng diện tích sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao đạt khoảng 7.600 ha, trong đó diện tích rau, củ quả, hoa 277 ha; cây cà phê khoảng 7.057  ha; cây ăn quả 202 ha.

Nhiều kỹ thuật, công nghệ sản xuất hiện đại được các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và nông dân các địa phương áp dụng vào quá trình sản xuất như công nghệ chuyển gene trong chọn tạo giống cà chua, cà tím, ớt chuông; công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật đối với cây lan kim tuyến, sâm dây, đương quy; công nghệ tưới tiết kiệm đối với cây cà phê, tiêu; ứng dụng vật liệu mới như ứng dụng nano, bạt phủ trong giữ ẩm đất…

Trong chế biến, khoảng 90% doanh nghiệp, cơ sở đầu tư sử dụng máy móc, công nghệ tiên tiến trong quá trình chế biến các sản phẩm nông nghiệp.

Tiêu biểu như việc sử dụng máy bắn màu để loại quả xanh, nhân đen, công nghệ Enzym tách nhớt trong quá trình chế biến cà phê nhân; sử dụng rang xay cà phê bằng điện hoặc gas có cài các chế độ tự động để kiểm soát chất lượng nhằm cho ra những sản phẩm cà phê chế biến tinh và sâu như cà phê bột, cà phê chồn; Hay như việc ứng dụng công nghệ Xyclong ướt để tách tro ra khỏi khói thải, sử dụng hệ thống thiết bị lọc bùn bằng lưới lọc inox giúp giảm mức độ ô nhiễm khí thải và nước thải đạt tiêu chuẩn cho phép trước khi thải ra môi trường trong chế biến đường...

Nhờ đó, các sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của tỉnh ngày càng nâng cao được sức cạnh tranh, thị trường tiêu thụ được mở rộng; một số sản phẩm đã được xuất khẩu ra nước ngoài như cà phê xuất khẩu sang Singapore, Bỉ, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Mexico...; sắn xuất khẩu sang Trung Quốc; Hàn Quốc...

Trong những năm gần đây, hình thức sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao có xu hướng tăng về số lượng và quy mô. Trong đó, tiêu biểu như việc áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo để phát triển đàn bò lai trên địa bàn toàn tỉnh. Theo đó, từ năm 2016 đến nay, toàn tỉnh có 2.500 con bò cái sinh sản được áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo và đã có gần 1.600 con bê lai được sinh ra; qua đó, góp phần cải tạo cơ cấu giống, tăng năng suất, chất lượng đàn bò.

Hình thức chăn nuôi theo quy mô trang trại áp dụng phương pháp chuồng nuôi khép kín, có hệ thống làm mát về mùa hè và sưởi ấm về mùa đông, hệ thống quạt thông gió, hệ thống xử lý chất thải... cũng ngày càng được nhân rộng.

Bước đầu hình thành chuỗi liên kết chăn nuôi heo ứng dụng công nghệ cao giữa người dân và các công ty thức ăn chăn nuôi theo hình thức các doanh nghiệp đầu tư con giống, thức ăn, thuốc thú y, thuốc sát trùng, vắc xin tiêm phòng, hỗ trợ kỹ thuật và đảm bảo thị trường tiêu thụ, còn người dân đầu tư chuồng trại, công chăm sóc và thực hiện chăn nuôi theo đúng quy trình kỹ thuật. Đây là phương thức liên kết góp phần thúc đẩy việc phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững, hiệu quả.

Lĩnh vực lâm nghiệp bước đầu thực hiện việc ứng dụng công nghệ sinh học trong gieo ươm cây giống; ứng dụng công nghệ GIS và viễn thám trong quản lý rừng, điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, cảnh báo nguy cơ cháy rừng; ứng dụng máy đục khắc gỗ 3D trong sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ; nâng cao giá trị rừng trồng thông qua hoạt động quản lý rừng bền vững tiến đến cấp chứng chỉ rừng...

Tỉnh đã đầu tư 26,517 tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Măng Đen (xã Đăk Long, huyện Kon Plông) giai đoạn 1. Đến nay, Khu nông nghiệp này đang triển khai một số hạng mục như hệ thống điện, hệ thống cấp nước; hoàn thiện hơn 8.000m2 nhà kính để giới thiệu cho doanh nghiệp trong và ngoài nước đến đầu tư sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; trồng thử nghiệm một số giống rau, quả như dưa leo bao tử, cà chua, dâu tây và một số loại cây dược liệu như: lan kim tuyến, sâm đương quy, sâm dây… Ngoài ra, huyện Đăk Hà và thành phố Kon Tum đã chọn được vị trí để triển khai xây dựng khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Toàn tỉnh có 27 dự án nông nghiệp áp dụng công nghệ cao còn hiệu lực đang được triển khai với tổng vốn đăng ký đạt 6.996,182 tỷ đồng; trong đó, có một số dự án lớn như: Dự án quản lý bảo vệ rừng, kinh doanh du lịch và nhân giống, trồng, phát triển cây dược liệu kết hợp chăn nuôi dê sữa công nghệ cao của Công ty cổ phần Dược liệu và Thực phẩm Măng Đen; dự án đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp VinEco Kon Tum - Măng Đen của Tập đoàn Vingroup; dự án đầu tư trang trại thực nghiệm rau, hoa, củ theo công nghệ Nhật Bản của Công ty Cổ phần Nông trại xanh Măng Đen; dự án đầu tư trang trại hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế của Công ty TNHH Biophap… Hiện nay, Công ty THHH Việt Khang Nông, huyện Kon Plông đang trình hồ sơ miễn thuế đối với doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được công nhận theo quy định.

Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng việc thực hiện Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến trên địa bàn tỉnh vẫn chưa đạt kết quả như kỳ vọng của tỉnh. Trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện phát triển nông nghiệp đi vào chiều sâu theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ.

Ngoài ra, bảo tồn, đầu tư phát triển Sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác gắn với xây dựng liên kết chuỗi giá trị và phát triển thương hiệu trên địa bàn tỉnh và Đề án Chương trình mỗi xã một sản phẩm tỉnh Kon Tum giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030; phối hợp với các huyện, thành phố tiếp tục xây dựng các mô hình khuyến nông về nông nghiệp công nghệ cao; mô hình sản xuất thử nghiệm các giống cây trồng, vật nuôi mới, năng suất, chất lượng cao để nhân rộng cho người dân.

UBND các huyện, thành phố rà soát, bố trí quỹ đất phát triển nông nghiệp công nghệ cao phù hợp với điều kiện thực tế địa phương; dự kiến các vùng có điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của từng địa phương nhằm phục vụ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Đánh giá tiềm năng, thế mạnh sản xuất sản phẩm nông nghiệp của địa phương, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển, tổ chức sản xuất gắn chặt với nhu cầu thị trường theo chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ gắn với vùng nguyên liệu và thị trường. Nghiên cứu triển khai thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn

Ngành Khoa học và Công nghệ tỉnh đẩy mạnh chuyển giao những đề tài khoa học đã được công bố thành công trong thời gian qua để áp dụng và nhân rộng trên địa bàn tỉnh; hướng dẫn các tổ chức, cá nhân xây dựng nhãn hàng hóa và truy xuất nguồn gốc sản phẩm chủ lực của địa phương để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững các sản phẩm hàng hóa nông nghiệp.

Tập trung ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ, áp dụng các công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng tạo ra một số sản phẩm nông nghiệp có giá trị cao đem lại hiệu quả kinh tế.

Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các địa phương tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện Kế hoạch dồn đổi, tích tụ đất nông nghiệp để xây dựng "cánh đồng lớn" thực hiện phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao…

Bài, ảnh: Dương Nương