Vườn dược liệu dưới tán rừng của anh A Kên (thứ 2 từ trái qua) tại xã Văn Lem, huyện Đăk Tô

Việc phát triển dược liệu dưới tán rừng là cách làm khá mới đối với bà con người dân tộc thiểu số tại xã Văn Lem. Để có thêm thu nhập ngoài tiền dịch vụ quản lý, bảo vệ rừng, khi huyện có chủ trương phát triển dược liệu dưới tán rừng, anh A Kên, thôn trưởng kiêm tổ trưởng quản lý bảo vệ rừng của thôn Tê Pên đã mạnh dạn tiên phong thực hiện, nêu gương và vận động các hộ dân trong xã cùng tham gia trồng dược liệu dưới tán rừng, gắn với công tác quản lý, bảo vệ rừng bền vững.

Anh A Kên cho hay: Khi có chủ trương trồng dược liệu dưới tán rừng gắn với bảo vệ rừng, bà con trong thôn ai cũng vui mừng triển khai. Tuy nhiên, khi đặt vấn đề trồng thêm thảo quả thì nhiều người e ngại vì loại cây này mặc dù đã được trồng thành công ở các tỉnh miền núi phía Bắc nhưng lại chưa được trồng tại đây. Mình và một số hộ trong thôn mạnh dạn trồng thử thì thấy loại cây này trồng cũng đơn giản, không khó, cây hiện đang phát triển rất tốt. Hi vọng mô hình này sẽ thành công để thêm loại cây xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng cho bà con nơi đây”.

Mặc dù là mô hình sinh kế mới, nhưng thấy việc nêu gương làm trước của anh A Kên, hiện tại đã có thêm 12 hộ dân trong xã mạnh dạn đăng ký cùng tham gia trồng thảo quả và một số loại cây dược liệu khác dưới tán rừng. Toàn xã có 06 tổ cộng đồng thôn với 258 hộ gia đình, cá nhân đăng ký nhận khoán bảo vệ 1.500ha rừng. Đến nay, toàn xã có 13 hộ dân tham gia trồng được 14ha dược liệu, chủ yếu là thảo quả dưới tán rừng.

Phát quang bụi rậm, phòng chống cháy rừng, kết hợp với chăm sóc, kiểm tra sự sinh trưởng cây thảo quả, đó là công việc mà cứ cách 2 đến 3 ngày, anh A Linh, tổ trưởng quản lý, bảo vệ rừng thôn Tê Hơ Ô, xã Văn Lem và các hộ dân nhận khoán thực hiện.

Anh A Linh cho biết: “Trước kia, mặc dù nhận khoán bảo vệ rừng nhưng cũng phải lâu lâu bà con mới lên rừng một lần, bữa nay trồng dược liệu dưới tán rừng rồi, bà con thường xuyên vào rừng chăm sóc dược liệu. Một công đôi việc, vừa bảo vệ rừng, vừa trồng dược liệu, có nguồn thu từ cả hai công việc này, đời sống của bà con sẽ đỡ vất vả hơn.

Trồng cây thảo quả là mô hình sinh kế phát triển dược liệu dưới tán rừng đầu tiên trên địa bàn huyện Đăk Tô, được triển khai thực hiện từ tháng 9/2019 tại xã Văn Lem, do công ty TNHH MTV Sáu Sao, thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ đầu tư.

Ông Vũ Đức Thư – Đại diện công ty TNHH MTV Sáu Sao cho biết: Công ty sẽ hỗ trợ cho bà con giống, phân bón và kỹ thuật. Sau đó Công ty sẽ mở nhà máy sơ chế tại đây, có trách nhiệm bao tiêu sản phẩm cho bà con về đầu ra. Công ty cam kết thu mua sản phẩm theo giá thị trường, thấp nhất là 20.000 đồng/kg quả tươi. Chúng tôi thấy diện tích rừng ở tỉnh Kon Tum rất là lớn, vì vậy, Công ty mong muốn trong thời gian tới tiếp tục được tỉnh tạo điều kiện, đồng hành tạo sinh kế cho người dân phát triển dược liệu dưới tán rừng gắn với quản lý bảo vệ rừng, nâng cao thu nhập, hướng tới làm giàu từ rừng”.

Việc phát triển cây dược liệu thảo quả dưới tán rừng có sự liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm của doanh nghiệp đã tạo sự tin tưởng cho các hộ dân tham gia trồng, được hưởng lợi bên cạnh việc nhận khoán bảo vệ rừng.

 “Tùy vào địa hình của diện tích rừng được nhận giao khoán bảo vệ, người dân trong thôn bố trí trồng loại dược liệu cho phù hợp. Ở đây người dân chủ yếu trồng sâm dây, giảo cổ lam, ba kích và thảo quả” - Anh A Kên – Tổ trưởng quản lý, bảo vệ rừng thôn Tê Pên, xã Văn Lem cho biết.

Trao đổi với chúng tôi, ông Tưởng Văn Khanh – Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đăk Tô thông tin: “Việc quản lý, bảo vệ rừng kết hợp với việc trồng, phát triển cây dược liệu dưới tán rừng đang được huyện triển khai hiệu quả. Song song với đó, huyện cũng đã phối hợp với cộng đồng dân cư các xã được giao quản lý bảo vệ rừng, được hưởng tiền dịch vụ môi trường rừng phát triển một số lâm sản phụ dưới tán rừng như bảo tồn và phát triển cây măng le, cây đót, để xây dựng vùng nguyên liệu cho những cơ sở thu mua, chế biến và hình thành thêm sản phẩm đặc trưng của huyện như cây măng khô đóng gói, làng nghề làm chổi đót…

Để tạo sinh kế cho bà con sống gần rừng gắn với quản lý bảo vệ rừng, hưởng lợi “kép” từ rừng, trong năm 2020, huyện Đăk Tô có kế hoạch tiếp tục phát triển  thêm 100ha dược liệu dưới tán rừng, đồng thời tăng cường hơn nữa công tác bảo vệ gần 19.000ha rừng, tạo nguồn thu bền vững từ rừng cho người dân trên địa bàn./.

Bài, ảnh: A Lê Khăm