 |
| Sản xuất chế biến gỗ. Ảnh minh họa |
Thực trạng phát triển các HTX nông nghiệp hiện nay
Toàn tỉnh có 30 HTX đang hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó có 25 HTX hoạt động trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy lợi và các dịch vụ phục vụ nông nghiệp và 05 HTX nuôi trồng thuỷ sản với trên 3.000 thành viên, trong đó chủ yếu là hộ gia đình, cá nhân sinh sống ở khu vực nông thôn.
Giá trị sản xuất, kinh doanh khoảng 01 tỷ đồng/HTX. Lợi nhuận bình quân khoảng 200 triệu đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân của các thành viên và người lao động ước đạt trên dưới 01triệu đồng/người/tháng.
Mỗi năm thành lập mới từ 4-5 HTX, tuy nhiên số lượng HTX nông nghiệp giải thể vì hoạt động kém hiệu quả khoảng 2-3 HTX/năm nên về tổng số HTX nông nghiệp tăng trung bình khoảng 1-2 HTX/năm.
Đa số các HTX nông nghiệp hiện nay thực hiện các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt ở nông thôn (thấp nhất là 3, nhiều nhất là 16 dịch vụ), bao gồm: Cung ứng các dịch vụ đầu vào (giống, vật tư, phân bón, tưới tiêu ...), bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm; quản lý và khai thác cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp, thực hiện liên kết với các doanh nghiệp để đầu tư sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản.
Một số HTX nông nghiệp có sự đổi mới về phương thức hoạt động, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thực hiện liên kết với các doanh nghiệp, do đó đã nâng cao được hiệu quả hoạt động của hợp tác xã, thu nhập của các thành viên; còn lại phần lớn các HTX nông nghiệp hiện nay chưa có sự thay đổi về phương thức hoạt động, tư duy hoạt động còn nặng về hành chính, bao cấp theo phương thức HTX kiểu cũ; đa số mới chỉ tập trung vào các dịch vụ đầu vào cho sản xuất nông nghiệp như: Cung ứng giống, vật tư, phân bón, bảo vệ thực vật, thủy lợi nội đồng...; các dịch vụ khác như bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm… chưa được quan tâm. Số HTX thực hiện việc bao tiêu nông sản cho nông dân còn ít, hiện có khoảng 10%.
Nhiều HTX nông nghiệp còn lúng túng trong định hướng hoạt động và đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh; thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa HTX với thành viên; nguồn vốn ít, doanh thu thấp nên hiệu quả hoạt động chưa cao, một số hoạt động còn mang tính hình thức. Do hiệu quả hoạt động hạn chế, lợi ích mang lại cho thành viên chưa cao nên người nông dân chưa hăng hái tham gia, gắn bó với HTX.
Hiện nay nhu cầu liên kết là rất lớn, tuy nhiên số lượng các HTX thực hiện liên kết được với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm còn chưa nhiều. Người nông dân đa số vẫn phải “tự làm, tự bán ”, dẫn đến rủi ro trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và giảm thiểu thu nhập của người dân.
Nguyên nhân là do tình hình vốn, quỹ của các HTX nông nghiệp còn khó khăn, mức vốn bình quân của các HTX nông nghiệp thấp và chủ yếu là vốn tài sản cố định đã sử dụng lâu năm, nhà xưởng và thiết bị xuống cấp, lạc hậu. Đa số các HTX nông nghiệp thiếu vốn để sản xuất, kinh doanh; các HTX nông nghiệp rất khó tiếp cận được với nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng, trong khi đó việc huy động vốn từ thành viên rất khó khăn, gây ảnh hưởng đến năng lực sản xuất kinh doanh và khả năng cạnh tranh của HTX.
Chất lượng nguồn nhân lực của các HTX nông nghiệp còn chưa cao. Hiện nay, đa số cán bộ chủ chốt HTX nông nghiệp hiện có trình độ chuyên môn nghiệp vụ hạn chế, ít được đào tạo. Tư duy phát triển sản xuất kinh doanh chưa theo kịp với sự phát triển của cơ chế thị trường, thiếu tính nhạy bén và năng động trong tổ chức điều hành sản xuất kinh doanh...
Đổi mới, phát triển các HTX nông nghiệp đến năm 2020
Để đổi mới, phát triển các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh đã đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 có trên 55 HTX nông nghiệp, trong đó: 40 HTX hoạt động đạt loại khá; 15 HTX hoạt động đạt mức trung, không có HTX yếu kém; tốc độ tăng doanh thu bình quân hàng năm đạt 11%, đến năm 2020 tổng doanh thu HTX nông nghiệp đạt 110 tỷ đồng, doanh thu bình quân HTX 2 tỷ đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân của người lao động trong HTX nông nghiệp đạt 44 triệu đồng/năm; cán bộ làm công tác quản lý HTX có trình độ cao đẳng, đại học trên 60% và 100% cán bộ HTX được tham gia các tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ quản lý và thu hút trên 80% hộ sản xuất nông nghiệp, nông thôn tham gia ít nhất một dịch vụ của HTX nông nghiệp.
Để đạt được mục tiêu trên, 3 giải pháp căn cơ đã được đặt ra. Đó là, tuyên truyền phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực về kinh tế hợp tác như giải pháp giúp nâng cao vai trò của HTX trong nông nghiệp đối với việc phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; Các nguyên tắc, giá trị, tổ chức và hoạt động của HTX; những nội dung của Luật Hợp tác xã năm 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành có liên quan đến các HTX trong nông nghiệp; Cách thực hiện các chính sách, hỗ trợ của nhà nước đối với các HTX trong nông nghiệp; Xây dựng kế hoạch hoạt động hằng năm của HTX một cách khoa học; Xây dựng các dự án sản xuất kinh doanh đơn giản, quy mô nhỏ của HTX, đánh giá hiệu quả và tổ chức thực hiện dự án; Quản trị tài chính trong HTX, xây dựng Quy chế quản lý tài chính của HTX; khả năng phân tích, dự báo và lập kế hoạch tài chính HTX và một số nguyên tắc cơ bản khi ra quyết định tài chính; Hướng dẫn các quy định về chính sách thuế liên quan đến HTX trong nông nghiệp...
Ngoài ra, thí điểm mô hình tuyển dụng trí thức trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn ở HTX, thời hạn hỗ trợ không quá 36 tháng; với số lượng 30 người/30 HTXNN.
Cuối cùng là thực hiện các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế hợp tác về cơ sở hạ tầng: Xây dựng trụ sở, sân phơi, nhà kho, xưởng sơ chế, chế biến, điện, nước sinh hoạt, chợ, công trình thủy lợi, cơ sở hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản, cửa hàng vật tư nông nghiệp; giao thông nội đồng; công trình thuỷ lợi, cơ sở hạ tầng vùng nuôi thuỷ sản.
Bài, ảnh: Dương Nương
