Là một nông dân thứ thiệt, cả đời gắn với nương rẫy và đồng ruộng. Mấy năm trở lại đây, chị Nguyễn Thị Trinh (xã Ngọc Bay, TP Kon Tum) đã tập trung phát triển cây mía và đổi đời nhờ cây mía. Ngồi trong chiếc xe ô tô con mới cóng trị giá gần tỷ đồng ra thăm ruộng mía, chị Nguyễn Thị Trinh đã khiến tôi bất ngờ khi bảo chiếc xe này mua nhờ cây mía. Càng bất ngờ hơn, khi xuống xe chị đưa tay chỉ ruộng mía đất bãi bồi ven sông Đăk Bla và tươi cười nói: “Chị trồng gần 50 ha mía”.

 

Tự thâm tâm, tôi thầm thán phục và không hiểu người đàn bà trông mảnh mai, lại không còn trẻ trung này, nhưng sức vóc đâu và đất ai ban cho mà trồng được nhiều mía vậy? Thấy tôi có vẻ hồ nghi, chị xoa tay, cười bộc bạch: “Không phải đất của chị đâu! Đó là đất của bà con, chị thuê trồng với giá 10 triệu đồng/ha/năm”. Giống mía trồng nhiều là MI, Quế Đường 15. Năng suất bình quân đạt 70-90 tấn/ha (tùy theo từng chân đất). Vụ ép này, sau khi trừ đi các khoản chi phí, chị lãi khoảng 1,5 tỷ đồng”. Cũng theo chị, trồng mía lãi hơn nhiều so với trồng mỳ. Từ làm mía, không những sắm được xe ô tô con, chị còn sắm được xe tải chuyên chở mía cho nhà máy đường và phân bón cho sản xuất.  

 

Còn anh Phan Ngọc Tấn (phường Trần Hưng Đạo, TP Kon Tum), chị Võ Thị Ngọc (phường Thống Nhất) cũng được nhiều người biết đến nhờ giỏi chuyên canh mía đồi. Không có đất sản xuất, anh Tấn cùng chị Ngọc đến tận xã Ya Phí, huyện Chư Pả, tỉnh Gia Lai thuê một khu đất đồi của đồng bào dân tộc Gia Rai rộng hơn 40 ha để trồng mía. Tuy là đất đồi, nhưng bằng việc đầu tư thâm canh, năng suất mía của gia đình anh Tấn và chị Ngọc đều đạt bình quân 70 tấn/ha. Với giá bán 1 triệu đồng/tấn cho Công ty Cổ phần đường Kon Tum (CPĐKT) ngay tại đồng, vụ thu hoạch mía này, sau khi trừ chi phí, anh Tấn và chị Ngọc lãi mỗi người hơn 600 triệu đồng. Anh Tấn cho biết: “Nếu đất này đầu tư thâm canh mỳ, lãi giỏi lắm 10-15 triệu đồng/ha, còn trồng mía lãi hơn 30 triệu đồng/ha”. Sau nhiều năm làm ăn có lãi, anh Tấn không chỉ sắm được máy cày mà còn sắm được cả xe ô tô con để tiện đi lại và giao dịch sản xuất.

 

 

Những năm gần đây, thấy người Kinh làm giàu nhờ cây mía và được sự đầu tư, hỗ trợ của nhà máy đường, nhiều hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ở TP Kon Tum cũng mạnh dạn trồng mía và có thu nhập khá cao. Theo lời ông A Ngô-thôn trưởng thôn Kon Hngo Ktu (xã Vinh Quang), công tác viên cho Công ty CPĐKT, gia đình ông trồng 1,2 ha mía lãi 60 triệu đồng/năm. Bên canh việc trồng mía và có công vận động dân làng phát mở rộng phát triển cây mía, ông còn được Nhà máy đường hỗ trợ 2 triệu đồng/tháng (hỗ trợ trong 6 tháng). Ở Vinh Quang nhiều hộ trồng mía như A Nát, A Chút… trồng 2 ha mía, lãi 100 triệu đồng/năm.

 

Theo ông Nguyễn Văn Nhương - Phó phòng Nông vụ (Công ty CPĐKT), hiện nay có nhiều giống mía như K 88-65, K84-200, K88-92, K95-156, F 175…đạt năng suất khá cao. Nhiều nông dân ở TP Kon Tum thâm canh tốt, năng suất đạt trên 100 tấn mía cây/ha. Với năng suất này thì lợi nhuận trồng mía đạt 65-70 triệu đồng/ha. 

 

Việc phát triển cây mía còn giải quyết việc làm thêm cho nhiều lao động từ các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên…và người dân địa phương. Ông Nguyễn Văn Dũng (quê ở Quảng Ngãi) chặt mía cho bà Nguyễn Thị Trinh cho biết: hàng năm cứ vào tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau, chúng tôi thường lên Kon Tum chặt mía thuê để kiếm tiền tiêu Tết và lo cho con cái học hành. Chị Trinh cũng như nhiều chủ mía ở đây thường khoán công chặt với giá 170 nghìn đồng/tấn mía cây. Bình quân mỗi ngày, mỗi người chặt được 1,2 tấn mía. Tính ra, mỗi người kiếm được khoảng hơn 200 nghìn đồng/ngày.  

 

Ông Lê Quang Trưởng - Tổng giám đốc Công ty CPĐKT cho biết: Trong khi nhiều mặt hàng nông sản như cao su, mỳ rớt giá thì mía đường vẫn giữ được giá ổn định. Niên vụ năm 2011-2012, Công ty CPĐKT đã bảo hiểm 900 nghìn đồng/tấn mía cây cho nông dân tại ruộng. Tuy nhiên, khi thị trường biến động, giá cả tăng lên thì nhà máy mua tăng giá lên so với giá đã bảo hiểm. Cụ thể: Công ty bảo hiểm 900 nghìn đồng/tấn mía cây tại ruộng, nhưng thực tế thu mua với giá 1 triệu đồng/tấn mía. Công ty còn có chính sách hỗ trợ 5 triệu đồng/ha cho nông dân chuyển từ cây trồng khác sang trồng mía, hỗ trợ 30% cây giống cho diện tích trồng mới (tương ứng 5 triệu đồng/ha), đầu tư phân bả bùn mía để cải tạo đất… Chính vì vậy, niên vụ 2011-2012, Công ty phát triển 1.900 ha mía nguyên liệu, trong đó có 1.300 ha mía ở tỉnh Kon Tum. Tính đến ngày 15/2, Công ty thu mua 100 nghìn tấn mía cây và chế biến được 11 nghìn tấn đường. Với việc làm ăn có lãi, năm 2011, Công ty đã nộp ngân sách tỉnh 36 tỷ đồng và thực hiện nhiều chính sách an sinh xã hội khác như hỗ trợ xây dựng 3 nhà đại đoàn kết, tặng quà cho nhiều gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng ở thành phố Kon Tum trong dịp Tết Nguyên đán. 

 

Cây mía lên ngôi, nhưng điều mà ông Trưởng trăn trở là diện tích vùng nguyên liệu hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu chế biến của nhà máy. Thực hiện chiến lược phát triển gắn với xây dựng nông thôn mới, Công ty CPĐKT mong được các ngành, các cấp ở tỉnh quan tâm thực hiện công tác quy hoạch chi tiết vùng nguyên liệu mía theo chủ trương của Chính phủ để bảo đảm nguyên liệu cho nhà máy hoạt động, góp phần xóa đói giảm nghèo và làm giàu cho người nông dân.

 

Bài và ảnh: Trần Văn Nhiên