Sắn bị mắc bệnh khảm lá. Ảnh Internet

Huyện Đăk Tô là địa phương có diện tích sắn mắc bệnh khảm lá nhiều nhất với 289,6 ha sắn giống KM 98-5 do Nhà máy Cồn và Tinh bột sắn Đăk Tô hỗ trợ cho các hộ dân và một số hộ dân mua giống nơi khác về trồng khoảng 8,2 ha. Tỷ lệ bệnh từ 5% - 70%, giống sắn KM 98-5; sắn đang ở giai đoạn phát triển thân lá, hình thành củ non.

Đa số diện tích sắn bị bệnh đã được người dân nhổ bỏ, tiêu hủy. Tính đến ngày 16/8/2019, diện tích nhiễm bệnh khảm lá phát sinh lại là 32 ha/289,6 ha nhiễm bệnh ban đầu do một số hộ dân chưa nhỏ bỏ, tiêu huỷ triệt để cây sắn bị bệnh; phun thuốc phòng trừ bọ phấn trắng hiệu quả chưa cao vì thời tiết mưa nhiều, phun thuốc không kỹ; bọ phấn trắng tiếp tục lây truyền bệnh); với tỷ lệ bệnh trung bình 10%, cao 20%).

Huyện Ia H’Drai có 56 ha sắn nhiễm bệnh khảm lá; trong đó, có 06 ha có tỷ lệ bệnh trung bình 30%; 50 ha có tỷ lệ bệnh trung bình 3% tại xã Ia Đal.

Còn tại huyện Ngọc Hồi có 20 ha sắn nhiễm bệnh tại các xã Đăk Nông, Đăk Dục, Đăk Ang; với tỷ lệ bệnh trung bình 10 - 20%, cao 30%; đã tiến hành nhổ bỏ, tiêu hủy cây sắn bị nhiễm bệnh và đã phun thuốc phòng trừ bọ phấn trắng 2 đợt.

Trước tình hình trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phân công cán bộ thường xuyên phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, UBND các xã, thị trấn kiểm tra và hướng dẫn nhân dân các biện pháp xử lý bệnh.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã làm việc với lãnh đạo UBND huyện Đăk Tô, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, Nhà máy Cồn và tinh bột sắn Đăk Tô để hướng dẫn công tác phòng trừ; đồng thời hướng dẫn UBND huyện tuyên truyền, vận động các hộ dân phun thuốc phòng trừ bọ phấn trắng đợt 2, đợt 3 và nhổ bỏ, tiêu hủy những cây sắn bị bệnh khảm lá; khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra ruộng sắn để phát hiện sớm và nhổ bỏ, tiêu hủy cây bị bệnh, nhằm hạn chế sự lây lan ra diện rộng.

 Nhà máy Cồn và tinh bột sắn Đăk Tô đã cấp 96,4 kg thuốc bảo vệ thực vật cho các hộ dân phun phòng trừ bọ phấn trắng trên toàn bộ diện tích bị nhiễm bệnh.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh tổ chức đoàn kiểm tra, đánh giá kết quả của công tác chỉ đạo phòng trừ bệnh khảm lá trên địa bàn huyện Đăk Tô.

Để chủ động trong công tác phòng, chống bệnh khảm lá sắn trên địa bàn tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng chống bệnh khảm lá sắn, bệnh chổi rồng trên cây sắn tỉnh đã có văn bản yêu cầu UBND 03 huyện có diện tích sắn bị mắc bệnh chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện phối hợp với UBND các xã, thị trấn; nhà máy Cồn và Tinh bột sắn Đăk Tô tiếp tục kiểm tra, rà soát kỹ diện tích trồng sắn để phát hiện sớm bệnh khảm lá sắn và bọ phấn trắng trên ruộng sắn; huy động các đoàn thể của xã, thôn và người dân áp dụng các biện pháp tiêu hủy nguồn bệnh khảm lá sắn theo đúng Quy trình kỹ thuật.

Cùng với đó, chỉ đạo các đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác vận động tuyên truyền bằng các hình thức như họp thôn, làng để thông tin trực tiếp cho bà con nông dân, bằng loa đài, phát thanh - truyền hình, tờ rơi, tờ bướm… cho nhân dân biết nguyên nhân, triệu chứng, tác hại của bệnh khảm lá virus hại sắn và Quy trình kỹ thuật phòng trừ.

Đối với diện tích nhiễm bệnh khảm lá sắn có tỷ lệ cây phải nhổ bỏ, tiêu hủy trên 30%, tổ chức khuyến cáo người dân trồng xen các cây trồng khác như ngô, đậu đỗ…Đồng thời, tăng cường công tác điều tra, rà soát, dự báo tình tình hình sâu bệnh hại trên toàn bộ diện tích sắn của địa phương; phát hiện bệnh sớm sâu bệnh hại để có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật và các cơ quan chuyên môn thuộc Sở khẩn trương phối hợp với các cơ quan, đơn vị chuyên môn của 3 huyện theo dõi, nắm bắt tình hình bệnh khảm lá sắn; Hướng dẫn việc  tiêu hủy và ngăn chặn nguồn bệnh; nghiên cứu các thủ tục, trình tự công bố dịch và chính sách hỗ trợ thiệt hại sản xuất do dịch bệnh cho người trồng sắn (khi cần thiết).

Ngoài ra, phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố nắm tình hình bệnh khảm lá sắn trên địa bàn tỉnh và khuyến cáo các biện pháp phòng trừ kịp thời.

Đề nghị các doanh nghiệp trồng, chế biến sắn trên địa bàn tỉnh phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương trong công tác kiểm tra, rà soát diện tích sắn trên địa bàn nhằm phát hiện bệnh sớm để có biện pháp xử lý kịp thời. Riêng Nhà máy Cồn và Tinh bột sắn Đăk Tô, phối hợp với UBND huyện Đăk Tô để có biện pháp phòng trừ hợp lý, hiệu quả và có giải pháp hỗ trợ kịp thời cho người trồng sắn bị thiệt hại, nhằm ổn định và phát triển vùng nguyên liệu.

Công tác phòng, chống bệnh khảm lá sắn trên địa bàn tỉnh đang gặp nhiều khó khăn bởi người dân chỉ nhổ bỏ, tiêu hủy diện tích sắn bị mắc bệnh nặng còn những cây bị bệnh nhẹ hoặc chưa có biểu hiện bệnh rõ ràng trên lá thì người dân chưa nhổ, bọ phấn trắng bay theo gió làm lây truyền virus từ cây bị bệnh sang cây khỏe. Đặc biệt, hiện nay trên địa bàn tỉnh mưa nhiều nên hiệu quả phun thuốc phòng trừ bọ phấn trắng không cao.

Theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, khả năng tái phát sinh lại bệnh khảm lá sắn trên địa bàn tỉnh là rất cao do nguồn bệnh vẫn còn tồn tại trên ruộng, rẫy; điều kiện thời tiết có mưa ẩm rất thuận lợi cho sự sinh trưởng phát triển của bọ phấn trắng; việc phun thuốc phòng trừ bọ phấn trắng đạt hiệu quả không cao nếu trời mưa nhiều. Do vậy, bệnh khảm lá vẫn có khả năng phát triển và gây hại trên cây sắn nếu không được thường xuyên nhổ bỏ, tiêu hủy nguồn bệnh và phòng trừ môi giới truyền bệnh.

Dương Nương