Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Trung ương có các đồng chí: Đỗ Văn Chiến – Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương MTTQ Việt Nam; Lê Minh Khái - Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo và lãnh đạo các bộ, ngành trung ương.

Tham dự tại điểm cầu của tỉnh Kon Tum có các đồng chí: Dương Văn Trang - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Lê Ngọc Tuấn - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Hữu Tháp - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ngành và các đơn vị liên quan.

Quang cảnh đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu của tỉnh Kon Tum

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, việc tổ chức Hội nghị là một sự kiện quan trọng nhằm đẩy mạnh việc thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tập thể (KTTT), thúc đẩy phát triển KT-XH, từ đó đưa ra những định hướng, giải pháp phát triển KTTT, hợp tác xã (HTX) trong giai đoạn mới.

Thủ tướng đề nghị đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ một số nội dung trọng tâm gồm: Đánh giá khách quan, cụ thể tình hình thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW và Luật Hợp tác xã năm 2012; chỉ rõ những kết quả đã làm được, những nội dung chưa làm được và nguyên nhân; rút ra bài học kinh nghiệm; đánh giá chính xác tình hình phát triển KTTT, HTX, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế; từ đó phân tích, dự báo tình hình trong nước, quốc tế và các cơ hội cũng như thách thức đối với lĩnh vực phát triển KTTT, HTX trong thời gian tới; đề xuất những định hướng chiến lược phát triển KTTT, HTX; các đề xuất sửa đổi, bổ sung cụ thể để đáp ứng được yêu cầu phát triển của KTTT, HTX và phù hợp với tình hình thực tiễn, xu thế phát triển.

Theo báo cáo tại Hội nghị, Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 của Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT, đã đánh giá đúng tình hình, chỉ ra được yêu cầu, định hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển KTTT, HTX; là nền tảng và cơ sở quan trọng trong chỉ đạo, thực hiện lộ trình 20 năm thực hiện Nghị quyết.

Nhận thức của hệ thống chính trị và người dân về HTX kiểu mới được nâng lên, phù hợp với điều kiện tự nhiên, xã hội và chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, đóng góp cho phát triển KT-XH bền vững. Công tác xây dựng thể chế, pháp luật, cụ thể hóa Nghị quyết được hoàn thiện, đồng bộ.

Khu vực KTTT, HTX đã có bước phát triển mới về chất và lượng, đã khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài và ngày càng khẳng định được tiềm năng, triển vọng phát triển trong tương lai.

Đến 31/12/2021, cả nước có 27.342 HTX (18.327 HTX nông nghiệp, và 9.015 HTX phi nông nghiệp), thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. Số lượng HTX tăng 16.420 HTX (khoảng 2,5 lần) so với năm 2001. Trong giai đoạn 2001-2021, số lượng HTX thành lập mới là 37.810 HTX, giải thể khoảng 21.390 HTX (Trong đó, giai đoạn 2001-2011 thành lập mới 11.640 HTX, giải thể 6.080 HTX; giai đoạn 2012-2021 thành lập mới 26.170 HTX, giải thể 15.310 HTX). Có thể thấy, từ khi có Luật HTX năm 2012, số lượng HTX thành lập mới tăng nhanh qua các năm.

Bên cạnh đó, KTTT, HTX vẫn chưa phát huy được hết tiềm năng, lợi thế, chưa thực sự trở thành nền tảng của nền kinh tế quốc dân. Một số mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết đặt ra nhưng chưa đạt mục tiêu hoặc thực hiện chưa đầy đủ.

Sau 10 năm triển khai thực hiện, Luật Hợp tác xã năm 2012 đã có tác động đối với phát triển của khu vực KTTT, HTX cả về số lượng và chất lượng; đã xuất hiện thêm nhiều loại hình, mô hình KTTT, HTX hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho các thành viên, góp phần xây đựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng trong nên kinh tế quốc dân.

Trong giai đoạn từ năm 2013 - đến nay, đã tập trung đẩy mạnh việc thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật Hợp tác xã năm 2012, các HTX yếu kém, tồn tại hình thức trong nhiều năm đã được giải thể; đặc biệt giai đoạn 2017-2020 đã triển khai thực hiện Đề án Phát triển 15.000 HTX nông nghiệp, liên hiệp HTX hoạt động hiệu quả, trong đó đã thành lập mới 6.106 HTX nông nghiệp. Số lượng các HTX nông nhiệp áp dụng công nghệ cao ngày càng nhiều, đặc biệt là các HTX nông nhiệp mà hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, nhiều HTX nông nhiệp liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh.

Tại Hội nghị, đại diện các bộ, ngành, địa phương và các nhà khoa học đã tham luận,  phân tích, đánh giá toàn diện những kết quả nổi bật sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về kinh tế tập thể và tổng kết 10 năm thi hành Luật hợp tác xã năm 2012. Trong đó nêu những bài học kinh nghiệm, giới thiệu nhiều mô hình tiêu biểu cần nhân rộng... Đặc biệt, đề xuất những nhiệm, định hướng, giải pháp phát triển KTTT, HTX trong thời gian tới phù hợp với tình hình thực tế và xu hướng phát triển mới.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định KTTT, kinh tế HTX có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế ở mỗi giai đoạn lịch sử phát triển của đất nước, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển hiện nay; bên cạnh những kết quả đã đạt được trong 20 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về kinh tế tập thể và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện.

Thông qua việc đáng giá tổng kết thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW và Luật Hợp tác xã, đồng chí Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh chúng ta cũng nhìn thấy tiềm năng, thế mạnh và xu thế phát triển của KTTT và HTX là còn rất lớn, phù hợp với cơ chế thị trường định hướng XHCN.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp với xu thế mới, phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam; tiếp tục hoàn thiện thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách trên cơ sở tôn trọng kinh tế thị trường định hướng XHCN; vận dụng sáng tạo khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ cao, công nghệ số trong chuyển đổi nền kinh tế sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức; huy động mọi nguồn lực hợp pháp để phát triển, nhất là đẩy mạnh hợp tác công - tư; có mô hình quản trị KTTT, kinh tế HTX tiên tiến, phù hợp với môi trường sống hiện nay, kết hợp với mô hình truyền thống, phù hợp với tình hình phát triển trong nước và kinh nghiệm quốc tế; tạo sự cạnh tranh lành mạnh, gắn với mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm, quy hoạch vùng nguyên liệu hợp lý; nâng cao trình độ năng lực, đội ngũ cán bộ và các chủ thể tham gia KTTT, HTX.

Về định hướng sửa đổi Luật HTX, Thủ tướng nêu rõ mục tiêu xóa bỏ các rào cản, điểm nghẽn; tạo môi trường thể chế, chính sách thuận lợi; thúc đẩy phát triển mạnh mẽ để khu vực này tương xứng với vị trí, vai trò nền tảng trong xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Bên cạnh đó, đồng chí đề nghị Ban chỉ đạo, cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tiếp thu và hoàn thiện các báo cáo trên các mặt; trên cơ sở đó để tiếp tục hoàn thiện trình cấp có thẩm quyền xem xét ban hành Nghị quyết mới về KTTT và sửa đổi Luật hợp tác xã năm 2012.

Tại Hội nghị, nhằm biểu dương, ghi nhận thành tích xuất sắc của các tập thể, cá nhân trong 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về kinh tế tập thể. Đồng chí Phạm Minh Chính -Thủ tướng Chính phủ đã thay mặt Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động Hạng Ba của Chủ tịch nước cho 03 tập thể và 02 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác tham mưu, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, góp phần xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, Ban tổ chức đã công bố Quyết định trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho 36 tập thể và 20 cá nhân trong tham mưu, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và tiến hành trao tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân thuộc các cơ quan Trung ương./.

Vũ Huệ