Được sự chuẩn y của Quân uỷ Trung ương và Bộ Tổng Tư lệnh, ngày 20 tháng 9 năm 1972, tại chân núi Chư Mom Ray, thuộc huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum, Sư đoàn 10 (Đoàn Đăk Tô) được thành lập từ các đơn vị chiến đấu của Mặt trận Cánh Đông và Bộ Tư lệnh Tiền phương Mặt trận Tây Nguyên - đây là những đơn vị có bề dày truyền thống chiến đấu rất vẻ vang từ trong kháng chiến chống thực dân Pháp và trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước của dân tộc, đã trải qua nhiều năm gắn bó và chiến đấu trên chiến trường Tây Nguyên ác liệt, đó là Trung đoàn 24, Trung đoàn 66, Trung đoàn 28, Trung đoàn 95.

Trong đội hình của Sư đoàn còn có Trung đoàn 4 Pháo Binh và các Tiểu đoàn trực thuộc; tuy mỗi đơn vị thuộc những binh chủng khác nhau nhưng đều có chung một truyền thống vẻ vang đó là “Đoàn kết - Thống nhất – Kiên cường - Quyết thắng”.

Ngay từ buổi đầu thành lập, Sư đoàn đã phối hợp với lực lượng vũ trang, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên đánh bại cuộc hành quân “Bắc Bình Vương” của địch, liên tiếp lập nhiều chiến công lớn, san bằng hàng loạt cứ điểm, cụm cứ điểm… khởi đầu để Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương lãnh đạo giải phóng hoàn toàn miền Nam vào năm 1975.

Cuộc kháng chiến chống Mỹ vừa mới kết thúc chưa được bao lâu; cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn 10 lại lên đường thực hiện nhiệm vụ bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và thực hiện nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng Pôn Pốt.

Sau khi giúp bạn hồi sinh đất nước, Sư đoàn được lệnh hành quân về nước trên mặt trận phía Bắc, gần 10 năm (1979 – 1987) vừa huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và tham gia chiến đấu ở Biên giới phía Bắc, vừa lao động sản xuất góp phần xây dựng kinh tế xã hội, an ninh chính trị ở nhiều địa bàn thuộc tỉnh Bắc Thái (nay là tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Thái Nguyên).

Năm 1987, Sư đoàn 10 nhận nhiệm vụ trở lại Tây Nguyên. Trước những biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, khu vực, những khó khăn về kinh tế, xã hội, đặc biệt là âm mưu “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch, nhưng cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã đoàn kết một lòng, xác định tốt nhiệm vụ, cùng nhau vượt qua gian khổ, năng động sáng tạo, tự lực, tự cường, xây dựng Sư đoàn từng bước ổn định, trưởng thành về mọi mặt.

Gần 36 năm trở lại địa bàn chiến lược Tây Nguyên, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã không ngừng phấn đấu, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách; tích cực sáng tạo, triển khai đồng bộ, hiệu quả các mặt công tác.

Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể địa phương, chủ động nắm tình hình, tổ chức kết nghĩa, thành lập các tổ công tác, tổ chức hành quân huấn luyện dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận với hàng chục ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ về những “điểm nóng”, vùng sâu, vùng xa, nơi đời sống của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn; hướng dẫn nhân dân trồng lúa nước, giúp đỡ nạo vét kênh mương, làm đường giao thông, xây nhà tình nghĩa, quy tập hài cốt liệt sỹ, xây dựng nông thôn mới, khắc phục hậu quả thiên tai, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân...

Hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn, hình ảnh cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, đánh giặc giỏi, lao động giỏi, nặng tình, nặng nghĩa với nhân dân, hết lòng vì Nhân dân phục vụ; ngày càng tỏa sáng, để lại những ấn tượng sâu sắc và tình cảm tốt đẹp trong lòng đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

50 năm kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc, của Quân đội và Quân đoàn, Sư đoàn luôn thể hiện lòng trung thành vô hạn với Đảng, với tổ quốc và nhân dân, quán triệt và vận dụng sáng tạo đường lối, quan điểm quân sự của đảng trong chiến đấu cũng như trong xây dựng và trưởng thành, chặng đường đó đối với cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn là chặng đường đầy hy sinh, gian khổ nhưng rực rỡ những chiến công.

Bằng máu, mồ hôi, tâm sức và trí tuệ của mình, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã xây đắp nên 8 chữ vàng truyền thống “Đoàn kết - Thống nhất - Kiên cường - Quyết thắng” với nhiều những chiến tích, những huyền thoại có thật về lòng tận trung với nước, tận hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 giúp dân phát triển kinh tế và hỗ trợ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Kon Tum

Đối với tỉnh Kon Tum, trong suốt 50 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 đã sát cánh cùng với cấp uỷ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang tỉnh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trong các cuộc chiến tranh giữ nước, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 đã không sợ hy sinh, gian khổ, vượt qua mọi khó khăn, chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, lập nên nhiều chiến công vang dội, với những trận đánh oanh liệt, như trận Đăk Tô - Tân Cảnh, Plei Kần, Đăk Pét, Đăk Siêng, Non Nước đã góp phần giải phóng một vùng rộng lớn phía bắc tỉnh Kon Tum.

Hơn 34 năm (tháng 3/1988) trở lại đóng quân trên địa bàn tỉnh Kon Tum, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 ngoài việc thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm là huấn luyện, cơ động sẵn sàng chiến đấu, Sư đoàn đã phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan của tỉnh làm tốt công tác dân vận, xây dựng cơ sở chính trị địa bàn vững mạnh, tích cực tham gia giúp nhân dân phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, phòng chống thiên tai, dịch bệnh…

Với bề dày truyền thống và những kết quả đạt được trong suốt 50 năm qua, tin tưởng cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 10 tiếp tục phát huy truyền thống của Đoàn Đăk Tô anh hùng, tập trung mọi nỗ lực xây dựng các tổ chức Đảng và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” xứng đáng với lòng tin yêu của Đảng, Nhà nước và của cán bộ, Nhân dân tỉnh Kon Tum, xứng đáng với danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ” từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu.

Dương Nương