Những ngày qua, trên dòng Pôkô mỗi ngày có hàng trăm lượt người ở xã Kroong thành phố Kon Tum và Sa Bình huyện Sa Thầy (tỉnh Kon Tum) xuống dòng Pôkô chảy dọc qua địa bàn hai xã. Dưới dòng nước đục ngầu, tất cả già, trẻ, gái, trai đều trầm mình cả ngày dưới dòng nước để đãi. Tại dòng suối, chỉ một đoạn sông ngắn có khoảng gần 200 người đang trầm mình dưới dòng nước ngay từ sáng sớm.
Đào đãi vàng dọc sông Pôkô đang nóng lên.
Đây cũng là thời điểm nhà máy thuỷ điện Pleikrông đang tích nước. Khác với những lần trước, lần này số lượng người, phương tiện khá nhiều. Cả một đoạn sông bị khuấy động bởi tiếng cuốc, xẻng và máy xúc. Hiểm nguy luôn rình rập mọi người nơi đây, sây sát chân tay, bị đá đè lên chân là chuyện hàng ngày. Thỉnh thoảng khi nước xả về, nếu ở giữa lòng sông mà không nhanh chân chạy hoặc bơi vào bờ thì rất nguy hiểm. Đã một vài lần, có người chạy không kịp lên bờ, bị nước cuốn nhưng rất may lúc đó nước chưa chảy xiết và đoạn đó bán kính hẹp nên có thể tự cứu mình.
Một số người còn có sáng kiến để tận thu tài nguyên như dùng thùng phi, cọc tre, cọc bời lời tạo bè để tiện khai thác khi mùa nước nổi. Các thùng phi được liên kết với nhau bằng cọc tre và tạo thành một phao nổi trên dòng nước. Mọi người có thể đi lại trên đó để đào đãi vàng ở những vùng nước sâu. Việc khai thác tài nguyên trái phép diễn ra công khai mặc dù công trường trên nằm ngay trên trục đường chính đi qua xã, chỉ cách trụ sở UBND xã chưa đầy năm phút đi xe máy. Theo ông Nguyễn Minh Thuận -Chủ tịch UBND xã Sa Bình khẳng định: "Cách đây 2 tháng tỉnh và huyện đã có thông báo về nghiêm cấm đào đãi vàng rồi. Chính quyền hai xã cũng đã vào cuộc nên hạn chế nhiều. Hiện chưa tới mùa, bà con tranh thủ kiếm thêm thu nhập hàng ngày. Riêng 2 máy đào đang hoạt động tại suối là đào tận dụng đá để kè bờ thuỷ điện Pleikrông. Chúng tôi sẽ tiếp tục vận động người dân không đãi vàng trái phép nữa".
Dưới lòng hồ theo quan sát thì có sự phân biệt khá rõ giữa người ở xã Kroong và Sa Bình. Những người ở Kroong, chủ yếu đồng bào dân tộc thiểu số chỉ đãi bằng máng sắt. Riêng người kinh-chủ yếu ở Sa Bình thì có thêm máng gỗ để lọc. Các máng này còn khá mới, chưa bị trầy xước nhiều. Trung bình mỗi ngày, những người đào đãi vàng ở đây chỉ kiếm được vài chục đến trăm nghìn thôi. Nhưng điều quan trọng là tính mạng những người đang đào đãi vàng luôn bị rình rập khi tai nạn lao động và khi thuỷ điện Pleikrông xả nước. Bên cạnh đó, việc khai thác bừa bãi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Chính quyền địa phương cần mạnh tay dẹp bỏ tình trạng khai thác trái phép này để mang lại cuộc sống an lành cho người dân.
Theo Sức khỏe & Đời sống
