 |
|
Đồng chí Trần Thị Nga - PCT UBND tỉnh kiểm tra việc thực hiện
Quyết định 50/2016/QĐ-TTg tại xã Mo Rai, huyện Sa Thầy
|
Theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh, đến năm 2016 tỉnh Kon Tum có 08 huyện vùng cao; 05 xã miền núi, 83 xã vùng cao. Số đơn vị hành chính được phân loại theo tiêu chí 3 khu vực: có 25 xã khu vực I, 19 xã khu vực II và 58 xã khu vực III.
Trên cơ sở phân định VDTTSMN và xã, huyện miền núi, vùng cao, tỉnh Kon Tum đã áp dụng triển khai hàng loạt các chính sách dân tộc phù hợp cho từng vùng như: Chương trình 135 về phát triển kinh tế - xã hội các thôn, xã ĐBKK; Quyết định 755 về chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở các thôn, bản ĐBKK; Chương trình 134 về hỗ trợ đất sản xuất, đất ở cho đồng bào nghèo vùng DTTS; các chính sách hỗ trợ hộ nghèo vay vốn phát triển sản xuất ở các thôn, xã ĐBKK; các chính sách y tế, giáo dục, văn hóa như: Cử tuyển con em các DTTS, ưu tiên điểm đối với học sinh thi vào các trường đại học, cao đẳng; chính sách cho học sinh bán trú; chính sách thu hút giáo viên, cán bộ y tế lên công tác ở các xã vùng cao ĐBKK... Ngoài ra tỉnh còn ban hành các chính sách đặc thù thực hiện trên địa bàn các thôn, xã ĐBKK trên địa bàn tỉnh.
Tổng kinh phí triển khai thực hiện các chương trình, chính sách, dự án, kế hoạch đầu tư phát triển kinh tế - xã hội tại vùng DTTS trên địa bàn tỉnh giai đọan 2003-2016 là 11 tỷ 416.628,28 triệu đồng và 2.261.155 USD; kinh phí thực hiện đạt 94,72%. Qua đó, đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao đời sống cho đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh.
Thông qua các chương trình này, VDTTSMN trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã có những bước phát triển quan trọng dẫn tới sự chuyển dịch mạnh mẽ về phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao điều kiện sống, mức hưởng thụ giữa xã thuộc các khu vực, trong đó, rõ nét nhất là số lượng xã thuộc khu vực I tăng từ 10 xã (năm 1993) lên 17 xã (năm 2006) và 25 xã (năm 2016). Xã khu vực II giảm từ 40 xã (1993) xuống còn 27 xã (2006) và 19 xã (2016). Đối với các xã khu vực III trên địa bàn tỉnh, tuy vẫn còn gặp nhiều khó khăn nhưng so với thời gian phân định trước nhiều tiêu chí có sự tiến bộ rõ rệt như: điều kiện về cơ sở hạ tầng được cải thiện (điện đường, trường, trạm), tỷ lệ hộ nghèo giảm ...
Để đáp ứng theo trình độ chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới, ngày 03/11/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 50/2016/QĐ-TTg về việc ban hành tiêu chí xác định thôn ĐBKK, xã VDTTSMN giai đoạn 2016-2020. Đây là cơ sở quan trọng để các cấp, các ngành tổ chức phân định trình độ phát triển của các xã theo các tiêu chí quy định. Nhìn chung, các tiêu chí quy định tại Quyết định 50 đã có sự kế thừa và nâng cao một số chỉ tiêu so với các quyết định trước đây (tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn nghèo mới…). Làm cơ sở để các địa phương đánh giá chính xác trình độ phát triển của các thôn, làng, xã theo trình độ phát triển.
Thực hiện Quyết định 50 và các văn bản hướng dẫn của Ủy ban Dân tộc, UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với các ngành chức năng và UBND huyện, thành phố đã triển khai rà soát, xác định thôn ĐBKK, xã thuộc 3 khu vực I, II, III. Kết quả, toàn tỉnh có 429/846 thôn được xác định là thôn ĐBKK; 25 xã khu vực I, 28 xã khu vực II, 49 xã khu vực III.
Tuy nhiên qua quá trình triển khai thực hiện, thực tế việc phân định cho thấy còn một số bất cập như: Tiêu chí phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi vùng cao được ban hành từ lâu, đến nay nhiều đơn vị hành chính cấp huyện, xã được chia tách, thành lập mới nhưng chưa được rà soát, điều chỉnh cho phù hợp tình hình thực tế. Việc ban hành tiêu chí xác định thôn ĐBKK, xã VDTTSMN theo Quyết định 50 chưa quy định cụ thể với các xã đạt nông thôn mới. Do đó, có trường hợp xã đạt nông thôn mới nhưng vẫn có thôn ĐBKK hoặc vẫn là xã khu vực II;...
Xuất phát từ những khó khăn, vướng mắc nêu trên, tỉnh Kon Tum đề xuất, kiến nghị đối với Ủy ban Dân tộc một số nội dung: Xem xét điều chỉnh, bổ sung tiêu chí và tổ chức rà soát, xác định xã, huyện, tỉnh là miền núi vùng cao cho phù hợp với điều kiện hiện nay. Xem xét, nghiên cứu tích hợp các tiêu chí xác định xã miền núi, vùng cao với tiêu chí phân định thôn đặc biệt khó khăn, xã thuộc khu vực I, II, III thành một bộ tiêu chí để thống nhất rà soát, áp dụng cho từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội. Đối với các xã đã được công nhận là xã ĐBKK (xã thuộc khu vực III) khi chia tách, thành lập xã mới thì trong quá trình lập hồ sơ đề nghị công nhận 3 khu vực, nên có cơ chế quy định cho xã mới chia tách được hưởng các chế độ, chính sách như xã trước khi chia tách. Sau khi có kết quả phân định thì thực hiện các chương trình, chính sách, chế độ cho người dân theo quy định tại thời điểm ban hành Quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Ngọc Định
