Theo đó, thời gian vừa qua, Bộ Tài chính nhận được các vướng mắc của các địa phương về việc áp dụng chế độ kế toán áp dụng cho Quỹ phòng, chống thiên tai; việc áp dụng chứng từ kế toán tại Quỹ và Ủy ban nhân dân xã, phường liên quan đến hoạt động của Quỹ phòng, chống thiên tai. Vì vậy, để đảm bảo thống nhất thực hiện tại các đơn vị trên phạm vi toàn quốc, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

Về chế độ kế toán áp dụng cho Quỹ phòng, chống thiên tai cấp tỉnh, Nghị định 78/2021/NĐ-CP ngày 01/8/2021 của Chính phủ về thành lập và quản lý Quỹ phòng, chống thiên tai quy định: (i) Tại khoản 1 Điều 3: “Quỹ phòng, chống thiên tai là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách có tư cách pháp nhân, con dấu riêng và được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và các ngân hàng thương mại hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.”. (ii) Tại khoản 4 Điều 3: “Quỹ phòng, chống thiên tai hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.”.

Thông tư 90/2021/TT-BTC ngày 13/10/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn kế toán áp dụng cho quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách quy định: (i) Tại Điều 1: “Thông tư này hướng dẫn về chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán, báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán cho các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách”. (ii) Tại khoản 1 Điều 2: “Thông tư này hướng dẫn kế toán áp dụng cho các Quỹ là đơn vị kế toán.”.

Căn cứ các quy định nêu trên, Quỹ phòng, chống thiên tai thuộc đối tượng áp dụng chế độ kế toán quy định tại Thông tư 90/2021/TT-BTC. Theo đó, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh của Quỹ phòng, chống thiên tai được thực hiện theo quy định tại Thông tư 90/2021/TT-BTC. Về chứng từ kế toán, Quỹ, phòng chống thiên tai thực hiện theo quy định tại Điều 3 Thông tư 90/2021/TT-BTC “Quỹ được chủ động thiết kế, xây dựng hệ thống và biểu mẫu chứng từ kế toán phù hợp với đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý của Quỹ nhưng phải đáp ứng các quy định của Luật Kế toán 2015 và đảm bảo nguyên tắc rõ ràng, minh bạch, kịp thời, dễ kiểm tra, kiểm soát và đối chiếu.”.

Về chứng từ kế toán liên quan đến việc UBND cấp xã tổ chức thu hộ Quỹ phòng, chống thiên tai của các đối tượng lao động khác trên địa bàn. Hiện nay, các UBND xã, phường, thị trấn đã được hướng dẫn chế độ kế toán như sau:

Đối với các UBND xã, phường, thị trấn tại địa phương không thực hiện mô hình chính quyền đô thị: Áp dụng chế độ kế toán theo quy định tại Thông tư số 70/2019/TT-BTC ngày 03/10/2019 hướng dẫn chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã. Theo đó, UBND xã, phường, thị trấn sử dụng các chứng từ kế toán quy định tại Phụ lục 01 ban hành kèm theo Thông tư 70/2019/TT-BTC (gồm Biên lai thu tiền (Mẫu số C27-X), Bảng tổng hợp biên lai thu tiền (Mẫu số C28-X), Phiếu thu (Mẫu số C40-X)) để phản ánh các khoản thu hộ Quỹ, phòng chống thiên tai của các đối tượng lao động khác trên địa bàn bằng tiền mặt.

Đối với các UBND phường tại địa phương thực hiện mô hình chính quyền đô thị: Áp dụng chế độ kế toán theo quy định tại Thông tư 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp. Theo đó, UBND phường sử dụng các chứng từ kế toán quy định tại Phụ lục 01 ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT- BTC (gồm Biên lai thu tiền (Mẫu số C45-BB), Phiếu thu (Mẫu số C40-BB)) để phản ánh các khoản thu hộ Quỹ, phòng chống thiên tai của các đối tượng lao động khác trên địa bàn bằng tiền mặt.

Ngoài ra, các Thông tư này cũng cho phép các đơn vị sửa đổi, bổ sung các mẫu chứng từ hướng dẫn hoặc tự thiết kế các mẫu chứng từ khác để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, đảm bảo các nội dung theo quy định của Luật kế toán.

Căn cứ các quy định nêu trên, các đơn vị (xã, phường, thị trấn) cần nghiên cứu quy định của chế độ kế toán đang áp dụng để thực hiện lập chứng từ thu đối với khoản thu hộ Quỹ phòng, chống thiên tai và hạch toán kế toán theo quy định.

Đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về kế toán./.

                                                                                      Trịnh Minh