Xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông được thành lập tháng 7 năm 2001 trên cơ sở chia tách xã Măng Xăng của huyện Đăk Tô (cũ). Là một trong số 11 xã đặc biệt khó khăn của huyện Tu Mơ Rông, Măng Ri đã trải qua nhiều khó khăn, gian khổ trong quá trình xây dựng. Trở ngại nhất là kết cấu hạ tầng nghèo nàn, tập quán sinh hoạt lạc hậu, sản xuất mang nặng tính tự cấp tự túc... Đặc biệt, thiệt hại do cơn bão số 9 năm 2009 gây ra đã đặt Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc địa phương trước những thử thách khắc nghiệt.
Được sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước và quyết tâm phát huy nội lực của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể các cấp cùng các tầng lớp Nhân dân, sau gần 10 năm kể từ trận hồng thủy lịch sử, xã Măng Ri đã cơ bản khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định và tạo chuyển biến tích cực trong sản xuất và các mặt sinh hoạt, đời sống đồng bào dân tộc thiểu số địa phương.
Không chỉ đảm bảo canh tác gần 80 ha lúa nước Đông Xuân, gần 150 ha lúa nước vụ Mùa, duy trì hơn 100 ha đất rẫy chủ yếu trồng mì, tỉa bắp; đến nay, bà con các thôn, làng đã phát triển được trên 200 hecta cây cà phê catimo nhờ thực hiện Đề án Hỗ trợ phát triển cây cà phê xứ lạnh của tỉnh. Trong đó, hơn 110 ha đã cho thu hoạch ổn định. Phát huy thế mạnh rừng và đất rừng, xã Măng Ri cũng đã trồng trên 320 ha bời lời, nhận khoán quản lý bảo vệ gần 1.800 ha rừng phòng hộ...
Lợi thế điều kiện tự nhiên và đặc thù thiên nhiên ưu đãi đã đưa Măng Ri trở thành địa bàn trọng điểm trồng loài cây “thuốc giấu” sâm Ngọc Linh đã được công nhận “Sản phẩm Quốc gia” và các loại dược liệu có giá trị kinh tế. Trong tổng diện tích gần 330 ha cây sâm Ngọc Linh được hình thành ở huyện Tu Mơ Rông, có hơn 300 ha trồng dưới tán rừng của Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh và Công ty TNHH lâm nghiệp Đăk Tô, tập trung chủ yếu tại địa bàn xã. Măng Ri là xã đầu tiên được triển khai mô hình liên kết giữa Công ty CP Sâm Ngọc Linh với các hộ dân địa phương để trồng, chăm sóc, bảo vệ sâm Ngọc Linh. Mô hình tổ liên kết trồng sâm dây do Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh hỗ trợ xây dựng tại địa bàn xã đạt kết quả bước đầu, góp phần giúp chị em hội viên tăng thu nhập, giảm nghèo.
Nhờ nguồn vốn chương trình 30a, chương trình 135..., những năm gần đây, bà con xã Măng Ri cũng được hỗ trợ trồng hơn 10 ha cây Hồng Đẳng sâm (Sâm dây) và sâm Đương Quy; nâng tổng diện tích sâm dây tại đây lên 20 ha-chiếm trên 60% tổng diện tích cây sâm dây của huyện.
Mặc dù chưa hết khó khăn, song đến nay, xã đã đạt 8/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới; gồm tiêu chí về thủy lợi, trường học, y tế, văn hóa, bưu điện, chợ nông thôn,cơ cấu lao động, an ninh trật tự.
Không chỉ chăm lo phát triển cây cà phê xứ lạnh và các loại cây dược liệu để tăng thu nhập, giúp dân giảm nghèo bền vững; giờ đây, tiềm năng của vùng “địa linh” trong kháng chiến năm xưa còn được quan tâm khơi dậy trong định hướng phát triển kinh tế du lịch của tỉnh. Cùng với Di tích lịch sử cách mạng Căn cứ Tỉnh ủy, vẻ đẹp cuốn hút của những thửa ruộng bậc thang trải dài, những vườn sâm Ngọc Linh, sâm dây xa hút; vẻ đẹp của ngọn thác Đăk Dơn, suối Đăk Y Hai, của làng Pu Tá đậm đà bản sắc... đem đến cho Măng Ri sức sống mới trên chặng đường xây dựng và phát triển.
Hy vọng rằng, từ những nấc thang đã định hình hôm nay, vùng “địa linh” trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước sẽ vững vàng đi lên trong công cuộc phát triển và hội nhập./.
Bài, ảnh: Nghĩa Hà
